Từ trước khi luật bóng đá sân 11 người được ra mắt một cách hoàn chỉnh và định hình bóng đá thế giới, môn thể thao vua này thực sự khá hỗn loạn với nhiều lối chơi biến thể. Vì thời điểm bấy giờ chưa có bất cứ bộ luật đầy đủ nào được ban hành. Mọi trận đấu đều xảy ra một cách không có kiểm soát và các cầu thủ sử dụng mọi cách để ghi bàn cho đội bóng. Điều này rõ ràng cần phải được thay đổi một cách quy củ và có khuôn mẫu nhất định. Cùng trang Vaoroi TV chúng tôi tìm hiểu nhé!
Mục đích phát triển luật bóng đá sân 11 người
Yếu tố tiên quyết để Liên đoàn bóng đá thế giới ban hành luật bóng đá sân 11 người khá đơn giản và dễ hiểu. Với tuyên bố tạo nên sự công bằng cho các đội bóng trên mọi mặt trận. Duy trì được sự cân bằng để các đội bóng thi đấu và chiến thắng bằng kỹ năng và chiến thuật thực sự.
Hơn nữa ban hành bộ luật hoàn chỉnh còn giúp ngăn chặn các hành động cố tình gây thương tích và va chạm mạnh trên sân bóng. Điều này đã xảy ra rất nhiều trong quá khứ và thậm chí khiến một số cầu thủ phải từ giã sự nghiệp. Nhằm đảm bảo an toàn cho mọi cầu thủ, luật bóng đá hiện đại sẽ trừng phạt các trường hợp đó.
Lịch sử hình thành luật bóng đá sân 11 người
Cũng giống như chính bộ môn thể thao vua này, bộ luật ban hành của nó sẽ cần có nhiều thời gian để cải thiện và phát triển sao cho phù hợp với từng thời đại. Và có một điều chắc chắn rằng luật bóng đá sân 11 người của thế kỷ trước có rất nhiều điểm khác biệt so với hiện tại.
Đa số các yếu tố liên quan đến cầu thủ, thời gian thi đấu vẫn được giữ nguyên như thứ cốt lõi. Còn lại những yếu tố khác đã được thay đổi để tạo ra sự đột phá mới. Không chỉ thực hiện thay đổi một cách ngẫu nhiên, điều đó đã được nghiên cứu bởi các chuyên gia bóng đá nhằm tạo ra sân chơi bóng lành mạnh và hấp dẫn nhất.
Số lượng cầu thủ
Trước năm 1870, một sân bóng đá tiêu chuẩn chỉ có tối đa 8 người trong một đội hình. Con số này sau đó đã được tăng lên 11 người và duy trì cho đến thời điểm hiện tại.
Lí do là bởi trong thời kỳ sơ khai của bóng đá, các câu lạc bộ không có quá nhiều điều kiện để tạo ra sân vận động quy mô lớn như ngày nay. Do đó số lượng 8 người là vừa đủ để lấp đầy khoảng trống và không gian di chuyển thoải mái cho các cầu thủ.
Thời gian thi đấu
Thời gian tiêu chuẩn của một trận đấu bóng đá được áp dụng lần đầu là 90 phút, bao gồm 45 phút mỗi hiệp. Có thể thấy thời gian trận bóng vẫn không có sự thay đổi ở bóng đá hiện đại. Cho thấy đây là một mốc thời gian phù hợp và đã được toàn bộ thế giới công nhận để sử dụng rộng rãi.
Chỉ có một điểm khác biệt duy nhất là ở trong quá khứ, phút bù giờ và hiệp phụ không tồn tại trong luật bóng đá. Do đó thời gian các cầu thủ ăn mừng bàn thắng vẫn được tính vào thời gian trận đấu. Sau này thời gian bù giờ và hiệp phụ đã được thêm vào để tăng thêm tính hấp dẫn của trận bóng.
Quy định đá phạt
Trong thời kỳ đầu tiên của luật bóng đá sân 11 người, khi có một cầu thủ bị phạm lỗi, trọng tài sẽ tạm dừng trận đấu và thổi một quả đá phạt cho đội đối phương. Cầu thủ đối phương sẽ đưa bóng tới vị trí phạm lỗi. Cầu thủ bị phạt sẽ đứng cách bóng khoảng 10,6 mét, sau khi trọng tài ra hiệu sẽ được phép thực hiện một cú đá tự do.
Ở bóng đá hiện đại thì luật đá phạt đã trở nên có quy tắc và nhiều yếu tố phức tạp xung quanh nó hơn. Có nhiều kiểu đá phạt khác nhau tùy theo lỗi mà cầu thủ phạm phải và vị trí phạm lỗi trên sân.
>> Xem thêm: Học luật phạt việt vị trong bóng đá – Khám phá quy luật cực dễ hiểu tại Vaoroi TV
Tấn công việt vị
Quy định tấn công việt vị chưa hề tồn tại ở luật bóng đá thời sơ khai. Phải mãi đến năm 1925 nó mới thực sự được áp dụng và trở thành một trong những luật quan trọng ảnh hưởng đến lối chơi bóng đá của các câu lạc bộ.
Tuy những quy định và nguyên tắc sơ khai đầu tiên của bóng đá không còn phù hợp ở hiện tại và vô cùng sơ sài, chúng vẫn là nền tảng quan trọng để các chuyên gia về bóng đá nghiên cứu và phát triển. Tạo ra các bộ luật mới cùng với cải tiến luật cũ để đảm bảo sự hợp lý và tạo nên cạnh tranh hấp dẫn trong bóng đá.
Luật bóng đá sân 11 người hiện tại
Hiện nay luật bóng đá sân 11 người tiêu chuẩn được hiện hành với sự giám sát và nghiên cứu phát triển của các chuyên gia bóng đá hàng đầu. Dựa trên phong cách thi đấu và kết quả xoay quanh các trận đấu có từng tác động và hệ quả nhất định. Mỗi năm FIFA đều xem xét và thay đổi từng luật bên trong để đạt đến mức độ hoàn thiện cao nhất.
Quy định cụ thể sẽ bao gồm 4 yếu tố chính liên quan đến sân bóng, thời gian thi đấu, cầu thủ, trọng tài và các tình huống khi thi đấu. Sẽ có rất nhiều biến số xảy ra trong một trận bóng và nếu không có các bộ luật đầy đủ như hiện tại thì tranh cãi là điều không thể tránh khỏi.
Số lượng cầu thủ, vị trí thi đấu
>> Xem thêm: Luật phạt góc trong bóng đá – Giải mã nhưng tình huống phạt góc trong trận bóng đá
Mỗi đội bóng có tối đa 11 cầu thủ trong đội hình xuất phát trước khi bắt đầu trận đấu, trong đó có 1 thủ môn. Chiến lược và cách sắp xếp đội hình thuộc về ban huấn luyện và phải tuân thủ các quy định cơ bản về vị trí đứng của các cầu thủ trong trận đấu.
Những cầu thủ khác thủ môn phải thi đấu ở nhiều vị trí cụ thể, bao gồm: Hậu vệ, trung vệ, tiền vệ và tiền đạo. Số lượng mỗi vị trí có thể tùy biến dựa theo chiến thuật, tuy nhiên mỗi vị trí không bao giờ được vượt quá 4 người. Luật bóng đá sân 11 người đã tham khảo và sửa đổi.
Đội hình xuất phát và vị trí thi đấu chính của các cầu thủ phải được đăng ký và ghi trong giấy đăng ký đặc biệt trước khi trận đấu bắt đầu. Các trường hợp thay người sẽ diễn ra trong trận đấu và hiện tại số lần thay người tối đa là 5 cầu thủ trong 90 phút trận đấu và có thể thay cầu thủ thứ 6 trong hiệp phụ.
Khi một cầu thủ bị phạt thẻ phải rời sân, cầu thủ đó không có quyền được thay thế bằng một cầu thủ khác trên băng ghế dự bị. Đội đó sẽ phải thi đấu với số người còn lại trên sân bóng. Nếu một đội bóng không còn đủ 7 người trở lên trên sân, đội đó sẽ bị xử thua cuộc và trận đấu kết thúc ngay lập tức.
Trang phục, trang bị thi đấu bóng đá
Cầu thủ khi thi đấu phải mặc trang phục thi đấu của câu lạc bộ, bao gồm quần áo đấu, tất và giày đấu, riêng thủ môn phải cần thêm găng tay chuyên dụng. Thiếu một trong các thứ trên cầu thủ sẽ bị truất quyền thi đấu ngay lập tức. Mục đích là để đảm bảo sự an toàn và bảo vệ cầu thủ trên sân.
Trong một số trường hợp bị chấn thương hoặc đảm bảo an toàn cho vùng đầu và mặt, cầu thủ có thể đeo mặt nạ bảo vệ chuyên dụng để thi đấu. Luật bóng đá sân 11 người đã bổ sung điều luật này trong nhiều năm trở lại đây.
Màu sắc của áo thi đấu của hai đội phải có sự đối nghịch hoặc dễ phân biệt khi theo dõi trận đấu bằng hoa văn và biểu tượng. Trường hợp hai đội có màu áo thi đấu chính tương đối giống nhau, đội chủ nhà sẽ được giữ nguyên màu áo còn đội khách phải thay màu áo khác để thi đấu.
Thủ môn sẽ có màu áo khác với tất cả các cầu thủ khác trên sân để dễ phân biệt và nhận dạng. Đặc biệt thủ môn phải mang găng tay chuyên dụng để bảo vệ đôi tay khi thi đấu và bắt bóng.
Thời gian, kết quả thi đấu
Luật bóng đá sân 11 người quy định một trận đấu bóng đá tiêu chuẩn được chia thành hai hiệp. Mỗi hiệp kéo dài 45 phút, kèm theo phút bù giờ trong những tình huống bóng bay ra khỏi sân và các cầu thủ ăn mừng bàn thắng hay các tình huống tạm dừng trận đấu khác. Thời gian nghỉ giải lao giữa hai hiệp thi đấu là 15 phút.
Nếu hai đội có cùng số lượng bàn thắng khi trận đấu kết thúc, kết quả sẽ được quyết định là hòa. Tuy nhiên trong một số trường hợp ở các giải đấu lớn hoặc trong các vòng đấu loại trực tiếp, một loạt các quy tắc bổ sung có thể được áp dụng để quyết định kết quả cuối cùng:
- Áp dụng hiệp phụ: Nếu sau thời gian 90 phút thi đấu chính thức tỷ số vẫn là hòa, hiệp phụ với thời gian 15 phút mỗi hiệp. Sau mỗi hiệp hai đội sẽ đổi sân để tiếp tục thi đấu.
- Đá luân lưu 11m: Nếu sau cả hiệp phụ mà tỷ số chung cuộc vẫn là hòa nhau, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu 11m. Đội giành chiến thắng trong loạt sút luân lưu sẽ là đội thắng chung cuộc.
- Áp dụng lượt đi và lượt về: Một số giải đấu áp dụng lượt đi và lượt về cho từng đội bóng thi đấu ở sân nhà của họ. Nếu sau cả hai lượt đấu mà tỷ số vẫn là hòa, hai đội sẽ bước vào loạt sút luân lưu ngay lập tức mà không cần đến hiệp phụ.
Dừng trận đấu, đá phạt và thẻ phạt
Khi cầu thủ đá bóng bay ra khỏi vạch vôi và ra bên ngoài sân, trọng tài sẽ tạm dừng trận đấu và quyết định xem bóng thuộc về đội nào sau khi quay trở lại sân. Nếu bóng chạm vào cầu thủ nào cuối cùng trước khi bay ra khỏi sân, thì bóng sẽ thuộc về đội của đối thủ.
Đá phạt là khi cầu thủ có hành vi phạm lỗi trong trận đấu như đẩy đối thủ, việt vị, cản trở trận đấu, để bóng chạm tay… Cầu thủ đối phương sẽ được hưởng một quả đá phạt trực tiếp tại vị trí phạm lỗi.
Những trường hợp đặc biệt về đá phạt bao gồm:
- Bóng vượt qua đường biên ngang của đội nào thì đội đối thủ sẽ được hưởng quả đá phạt góc.
- Khi cầu thủ phạm lỗi với đối thủ trong vòng cấm của đội nhà thì đội đối thủ sẽ được hưởng một quả đá phạt đền 11m.
Việc phạt thẻ cầu thủ được thực hiện trong luật bóng đá sân 11 người khá đa dạng.
- Nếu cầu thủ có những hành vi phạm lỗi quá mức như va chạm và làm chấn thương cầu thủ khác, đánh nguội, xúc phạm, lăng mạ, phản ứng quá khích đối với cầu thủ khác, trọng tài, cổ động viên sẽ bị phạt thẻ vàng hoặc đỏ tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi đó.
- Đồng thời khi thủ môn chơi bóng bằng tay ngoài vòng cấm địa sẽ bị phạt thẻ đỏ. Cầu thủ không phải thủ môn chạm bóng bằng tay ngoài vòng cấm sẽ bị phạt thẻ vàng, trong vòng cấm sẽ bị phạt thẻ đỏ và đối phương được hưởng một quả phạt đền.
Tranh cãi, thách thức khi áp dụng luật bóng đá sân 11 người
Một bộ luật khi mới được phát hành và ra mắt chắc chắn sẽ vấp phải rất nhiều sự chỉ trích của dư luận và cả cộng đồng liên quan. Luật bóng đá sân 11 người cũng là một ví dụ hoàn hảo và sinh động khi bộ luật hoàn chỉnh được thay đổi và cải tiến qua thời gian.
Gần như bất cứ lúc nào khi một điều luật mới xuất hiện, sẽ có nhiều tranh cãi xảy ra và nhận định cho rằng liệu nó có thực sự phù hợp hay không. Dưới đây là những luật và quy định đã được thay đổi và áp dụng và đã từng nhận sự chỉ trích mạnh mẽ của cộng đồng yêu bóng đá trên toàn thế giới.
Tranh cãi về vấn đề việt vị
Các cuộc thảo luận xoay quanh vấn đề việt vị đã trở thành câu chuyện muôn thuở mà năm nào chắc chắn cũng sẽ xảy ra. Những màn tranh luận mà xô xát căng thẳng giữa hai quan điểm là có việt vị hay không trong một trận bóng xảy ra thường xuyên và trở thành điều quá quen thuộc.
Lí do là bởi đã có những trận đấu với tính chất quan trọng bậc nhất được định đoạt bởi một bàn thắng mà đã được cho là việt vị nhưng vẫn được công nhận. Ngược lại, các tình huống phạt việt vị vô lý lại tước đi bàn thắng đáng tiếc của một cầu thủ. Giờ đây công nghệ VAR đã được phát triển và đang dần cải thiện và giảm bớt các tranh cãi giữa những pha việt vị phức tạp.
Quyết định của trọng tài
Trong quá khứ đã có rất nhiều quyết định khó hiểu của trọng tài dẫn đến tranh cãi nảy lửa và tạo nên sự hoài nghi về vấn đề ưu tiên cho một đội bóng và bất công cho đội còn lại. Những tình huống đó đã trở thành lịch sử và được khán giả nhắc đi nhắc lại nhiều lần cho thấy rắc rối cần phải được cải thiện trong bộ luật bóng đá sân 11 người hiện đại.
Chuyển đổi sân cỏ nhân tạo
Trong nhiều năm trở lại đây, các câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng và các giải đấu hàng đầu đang ưu tiên sử dụng cỏ nhân tạo cho các mặt sân bóng. Với mục đích là để bảo trì lâu hơn so với cỏ tự nhiên và không cần phải chăm sóc quá thường xuyên. Luật bóng đá sân 11 người cũng ban hành luật về sử dụng cỏ nhân tạo trên sân.
Điều này đã từng vấp phải sự phản đối kịch liệt và xung đột từ cổ động viên và thậm chí là các cầu thủ thi đấu trên sân. Họ cho rằng mặt sân bằng cỏ nhân tạo sẽ tạo ra cảm giác không thoải mái và sẽ gây nguy hiểm cho các cầu thủ khi thi đấu. Tuy nhiên thì kết quả hoàn toàn ngược lại và chúng ta thấy sự phổ biến của sân cỏ nhân tạo ngày nay.
Văn hóa và thói quen của các quốc gia
Bóng đá có thể nổi tiếng và phổ biến trên toàn thế giới, tuy nhiên không phải quốc gia hay nền văn hóa nào cũng đón nhận môn thể thao vua này theo một lối chơi duy nhất. Bởi vì các quốc gia có thể có những biến thể để tạo nên sự thú vị của riêng họ khi chơi bóng đá.
Điều này có thể là tín hiệu tốt khi kết nối bóng đá đến mọi nơi trên khắp thế giới. Thế nhưng khi bước vào đấu trường chuyên nghiệp và các giải đấu hàng đầu, bóng đá cần có tiêu chuẩn riêng và bộ luật thống nhất toàn diện. Do đó các cầu thủ đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau sẽ có khả năng xung đột về lối chơi bóng.
Thậm chí nó còn dẫn đến một vài trường hợp các cầu thủ ghi nhớ luật chơi bóng ở đất nước của mình. Và nó khác hoàn toàn so với các nền văn hóa khác tạo ra sự hỗn loạn. Có những đất nước chơi bóng đá như một trò chơi dân gian, nhưng có những nền văn hóa lại coi nó là tiêu chuẩn và sẽ chơi rất chuyên nghiệp. Đó là một trong số ít những điều luật bóng đá sân 11 người còn vấp phải tranh cãi.
Kết luận
Vẫn còn một số ý kiến phản đối và không đồng tình với luật bóng đá sân 11 người tiêu chuẩn ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên nó vẫn được phát triển ổn định và thay đổi sao cho tạo ra môi trường bóng đá hấp dẫn cho cả cầu thủ và khán giả. Nếu bạn quan tâm về bộ luật phức tạp và phổ biến của môn thể thao vua này, tham khảo bài viết để có được nhiều thông tin bổ ích nhất.
